คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : โอแลนซาปีน (Olanzapine)
- รักษาอาการในโรคจิตเภท
- รักษาอาการไบโพลาร์
- ป้องกันหรือรักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนจากการได้รับยาเคมีบำบัด
- ต่อการทำงานของระบบหัวใจและหลอดเลือด: เช่น ความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นช้า เกิดลิ่มเลือดในเส้นเลือดโดยเฉพาะที่ขา
- ต่อกล้ามเนื้อ: เช่น กล้ามเนื้อเกร็งตัว
- ต่อระบบประสาท: เช่น มีไข้ วิงเวียน ง่วงนอน กระสับกระส่าย ตัวสั่น
- ต่อสภาพจิตใจ: เช่น ประสาทหลอน
- ต่อทางเดินหายใจ: เช่น หายใจขัด/หายใจลำบาก/หอบเหนื่อย
- ต่อระบบเผาผลาญพลังงานของร่างกาย: เช่น น้ำตาลในเลือดสูง และ/หรือไขมันในเลือดสูง น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น
- ต่อตา: เช่น ตาพร่า หรือมองไม่ชัด
สำหรับผู้ที่ได้รับยานี้เกินขนาด อาจพบอาการ ง่วงนอน กระสับกระส่าย ก้าวร้าว พูดไม่ชัด รู้สึกสับสน อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น กล้ามเนื้อกระตุก หายใจลำบาก เป็นลม หากพบอาการดังกล่าว ต้องรีบนำตัวผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลทันที/ฉุกเฉิน
- ห้ามใช้ยากับผู้ป่วยโรคต้อหิน
- ห้ามใช้ยากับผู้ที่อายุต่ำกว่า 18 ปี
- ห้ามปรับขนาดรับประทานยาด้วยตนเอง
- ระวังการใช้ยานี้กับ สตรีมีครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร รวมถึงผู้สูงอายุ
- ระหว่างการใช้ยานี้ ผู้ป่วยควรได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด เพราะผู้ป่วยสูงอายุบางรายที่ได้รับการบำบัดด้วยอาการไบโพลาร์อาจมีความคิดฆ่าตัวตาย
- อาจทำให้ระบบเผาผลาญพลังงานของร่างกายเปลี่ยนไป เช่น พบภาวะน้ำตาลในเลือดสูง มีแนวโน้มของโรคหัวใจและหลอดเลือดแทรก เกิดความดันโลหิตต่ำซ้อนเข้ามา น้ำหนักตัวเพิ่ม ไขมันในเลือดสูง มีภาวะสมองเสื่อม
- ระวังการเกิดอาการชัก โดยเฉพาะกับผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่า 65 ปีขึ้นไป
- ระหว่างการใช้ยานี้ อาจทำให้อุณหภูมิของร่างกายลดต่ำลง แพทย์อาจแนะนำการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้ป่วย
- การใช้ยาโอแลนซาปีน ร่วมกับยา Amlodipine , Carvedilol , Captopril, อาจทำให้เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำ หากไม่มีความจำเป็นใดๆ จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน
- การใช้ยาโอแลนซาปีน ร่วมกับยา Celecoxib อาจทำให้ระดับยาโอแลนซาปีนในกระแสเลือดมีระดับสูงขึ้นจนเป็นเหตุให้เกิดผลข้างเคียงตามมา กรณีจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกัน ควรปรับขนาดการใช้ยาตามคำสั่งแพทย์เท่านั้น
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาโอแลนซาปีน ร่วมกับยา Clarithromycin ด้วยจะเพิ่มความเสี่ยง ทำให้มีอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะจนอาจเป็นสาเหตุถึงตายได้
- การใช้ยาโอแลนซาปีน ร่วมกับยา Dextromethorphan อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงต่างๆ เช่น วิงเวียนศีรษะ ง่วงซึม สับสน ไม่มีสมาธิ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุหากไม่มีความจำเป็นใดๆ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน